Η περιοχή του Γεωπάρκου Μετεώρων – Πύλης προσφέρει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά από την αρχή της ανθρώπινης παρουσίας στην Ελλάδα μέχρι σήμερα. Η ποικιλία των πολιτιστικών χώρων και μνημείων καθώς και η πλούσια άυλη κληρονομιά της περιοχής αποτελούν σημαντικούς πόρους του Γεωπάρκου Μετεώρων – Πύλης.

Το πολιτιστικό αποκορύφωμα του Γεωπάρκου είναι αναμφίβολα το σύμπλεγμα μοναστηριών που χτίστηκαν στην κορυφή των βράχων των Μετεώρων, που έχουν συμπεριληφθεί στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς. Τα μοναστήρια χτίστηκαν από χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν στη περιοχή. Οι γνώμες για το πότε ακριβώς ξεκίνησε η δημιουργία της μοναστικής κοινότητας στα Μετέωρα διίστανται. Κάποιοι βυζαντινολόγοι υποστηρίζουν ότι η εγκατάσταση των πρώτων μοναχών ξεκίνησε πριν από τον 11ο αιώνα, ενώ άλλες ιστορικές πηγές αναφέρουν ως πρώτο ασκητή κάποιον Βαρνάβα που ίδρυσε τη Σκήτη του Αγίου Πνεύματος το 950-970. Στη συνέχεια ακολούθησε η ίδρυση των υπόλοιπων μοναστηριών.

Τον 14ο αιώνα ο Αθανάσιος Μετεωρίτης οργάνωσε την πρώτη κοινοβιακή κοινότητα, ιδρύοντας τη μονή του Μεγάλου Μετεώρου. Από τότε 20 μοναστήρια ιδρύθηκαν συνολικά στις κορυφές των βράχων των Μετεώρων. Σήμερα 6 μοναστήρια συνεχίζουν να υποδέχονται προσκυνητές απ’ όλο το κόσμο, τέσσερις αντρικά και δύο γυναικεία . Τα Μετέωρα αποτελούν το δεύτερο σημαντικότερο μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος.