Ναός Πόρτα – Παναγιάς

Ο βυζαντινός ναός Πόρτα-Παναγιά βρίσκεται στον ομώνυμο συνοικισμό της Πύλης και είναι τρίκλιτη θολωτή σταυρεπίστεγη βασιλική. Η επικοινωνία της Πόρτας Παναγιάς (με το βυζαντινό όνομα Μεγάλες Πύλες) με τη Πύλη γινόταν μέχρι πρόσφατα μέσω της τοξωτής γέφυρας του Αγίου Βησσαρίωνα. Κτίστηκε το 1283 από τον Ιωάννη Δούκα Κομνηνό, κυβερνήτη της Θεσσαλίας για το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Πρόκειται για έναν από τους τρεις συνολικά σταυρεπίστεγους ναούς στο θεσσαλικό χώρο και τον μοναδικό Πανελλαδικά για την θέση των ψηφιδωτών εικόνων του Χριστού και της Υπέρ Αγίας Θεοτόκου οι οποίες είναι τοποθετημένες εκατέρωθεν της Κύριας Πύλης σε αντίστροφη θέση από αυτή της ορθόδοξης διάταξης ( ο Χριστός βρίσκεται αριστερά και η Παναγία δεξιά ), αποτελώντας έτσι τη μοναδική Δεξιοκρατούσα Παναγία στον Ελλαδικό Χώρο. Ο ναός αποτελούσε κάποτε το καθολικό σταυροπηγιακής μονής, η οποία είχε κτισθεί στη θέση αρχαίου ιερού. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε σε ανασκαφές εντός του ναού ο τάφους του Ιωάννη Δούκα.