Γεωμορφές Γάβρου

Οι γεωμορφές του Γάβρου αποτελούν συνέχεια των Μετεώρων προς τα βόρεια. Οι βραχώδεις εμφανίσεις από συνεκτικά κροκαλοπαγή και ψαμμίτες της ενότητας Κροκαλοπαγών Μετεώρων, αποτέθηκαν ως υποθαλάσσια ριπίδια και ανήκουν στη Μεσοελληνική Αύλακα ως μέρος του Σχηματισμού Πενταλόφου-Μετεώρων ηλικίας Ανώτερο Ολιγόκαινο – Κάτω Μειόκαινο (10-30 εκατομμύρια χρόνια). Οι μορφές που εμφανίζουν οι βραχώδεις σχηματισμοί του Γάβρου, οφείλονται στην πρόσφατη τεκτονική δραστηριότητα στην περιοχή, η οποία σχημάτισε επιφάνειες ασυνεχειών, επιτρέποντας στο νερό να κυκλοφορήσει διαβρώνοντας τα ιζήματα των μολασσικών σχηματισμών, ώστε να σχηματιστούν αυτές οι μοναδικές βραχομορφές. Ο συνδυασμός ορθογώνιων τεκτονικών ρηγμάτων και της στρώσης των πετρωμάτων του συσσωματώματος δημιουργούν το χαρακτηριστικό οδοντωτό σχήμα των βράχων του Γάβρου.

Από γεωλογικής άποψης, οι βράχοι της ευρύτερης περιοχής των Μετεώρων (Καλαμπάκα, Γάβρος, Άγιος Δημήτριος κ.α.) αποτελούνται από μολασσικά ιζήματα που ανήκουν στη Μεσοελληνική Αύλακα, μία τεράστια θαλάσσια λεκάνη που ξεκινούσε από τον γεωγραφικό χώρο της σημερινής Θεσσαλίας και έφτανε έως και τη σημερινή Αλβανία. Είχε μήκος 200 τουλάχιστον χιλιομέτρων και πλάτος 30-40 χιλιομέτρων. Εκατέρωθεν της στενόμακρης αυτής θαλάσσιας λεκάνης αναδύονταν οροσειρές που ταυτίζονται με τη σημερινή μορφολογία. Στα δυτικά είναι η οροσειρά της Πίνδου και στα ανατολικά τα βουνά Βέρμιο, Άσκιο, Βούρινος και Βουνιάσα. Τα μεγάλα ποτάμια που χύνονταν στη θάλασσα αυτή, διάβρωναν τους παραπάνω ορεινούς όγκους, μετέφεραν και απέθεταν μεγάλες ποσότητες υλικών για εκατομμύρια χρόνια. Στη Μεσοελληνική Αύλακα ανήκουν οι γεωλογικοί σχηματισμοί Τσοτυλίου, Πενταλόφου-Μετεώρων, Επταχωρίου και Κρανιάς-Ριζώματος που εμφανίζονται στο Γεωπάρκο. Οι βράχοι των Μετεώρων αποτελούνται από τα Κροκαλοπαγή των Μετεώρων, μια σειρά συνεκτικών κροκαλοπαγών και ενστρώσεων ψαμμίτη, τμήμα του Σχηματισμού Πενταλόφου – Μετεώρων ηλικίας Ανώτερο Ολιγόκαινο – Κάτω Μειόκαινο (10-30 εκατομμύρια χρόνια). Ο Σχηματισμός Πενταλόφου – Μετεώρων εμφανίζεται στο Γεωπάρκο Μετεώρων – Πύλης από τα βόρεια όρια  του πάρκου με το νομό Γρεβενών έως τη Σαρακήνα και Περιστέρα στα νότια. Τα Κροκαλοπαγή Μετεώρων αποτελούν δελταϊκές αποθέσεις τύπου Gilbert. Δελταϊκές αποθέσεις τύπου Gilbert σε μεγάλη έκταση συναντούμε και στο βόρειο τμήμα της Πελοποννήσου (ηλικίας > 5 εκατομμυρίων ετών) και αποτίθενται σήμερα υποθαλάσσια στον Κορινθιακό κόλπο (εκβολές Σεληνίτη, Βουραϊκού ποταμού κ.α.). Τα συνεκτικά κροκαλοπαγή και ψαμμίτες (τουρβιδίτες) αποτέθηκαν πριν 10-20 εκατομμυρία χρόνια υποθαλάσσια, στις εκβολές μεγάλων ποταμών από το βορειότερο τμήμα της ΜεσοΕλληνικής Αύλακας. Οι κροκάλες και χαλίκια που βλέπουμε σήμερα μέσα στα κροκαλοπαγή των Μετεώρων αποτελούνται από μεταμορφωμένα, γρανιτικά και ανθρακικά πετρώματα, και μεταφέρθηκαν μέσω ποταμών από τα βουνά που περιέβαλαν τη Μεσοελληνική Αύλακα.

Το ανάγλυφο της περιοχής ενδείκνυται για αναρριχητικές δραστηριότητες στους βράχους που περιβάλλουν το χωριό του Γάβρου. Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το τοπίο μέσω των πολλών μονοπατιών που διασχίζουν τους βράχους του Γάβρου. Δυτικά της εισόδου στο χωριό βρίσκουμε το χαρακτηριστικό βράχο Τσιτσιλόπετρα ενώ στα νοτιοανατολικά του χωριού μονοπάτια προσφέρουν πρόσβαση στους βράχους Νυφίτσα και Πλατόπετρα, στο Μονύδριο Αγίου Νικολάου Γάβρου όπως και στις βάθρες του Γάβρου (Καζανάκια) με νερά που πηγάζουν από τους βράχους.